Người làm chứng cho việc lập di chúc là ai?
Căn cứ quy định tại Điều 632, Bộ Luật Dân sự 2015 thì Mọi người đều có thể làm chứng cho việc lập di chúc, trừ những người sau đây:
1. Người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật của người lập di chúc.
2. Người có quyền, nghĩa vụ tài sản liên quan tới nội dung di chúc.
3. Người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.
Khi lập di chúc bằng văn bản, bên cạnh lưu ý về các điều kiện hình thức di chúc, nội dung di chúc thì cũng cần lưu ý đến các chủ thể liên quan đến di chúc.
Hình thức của di chúc có thể được lập bằng một trong hai hình thức sau
– Di chúc bằng văn bản
– Di chúc miệng.
Đối với di chúc bằng văn bản
Theo quy định tại Điều 628, Bộ Luật Dân sự 2015 về Di chúc bằng văn bản, bao gồm
1. Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng.
2. Di chúc bằng văn bản có người làm chứng.
3. Di chúc bằng văn bản có công chứng.
4. Di chúc bằng văn bản có chứng thực.
Đối với Di chúc bằng văn bản có người làm chứng được quy định cụ thể tại Điều 634, Bộ Luật Dân sự 2015 ”Trường hợp người lập di chúc không tự mình viết bản di chúc thì có thể tự mình đánh máy hoặc nhờ người khác viết hoặc đánh máy bản di chúc, nhưng phải có ít nhất là hai người làm chứng. Người lập di chúc phải ký hoặc điểm chỉ vào bản di chúc trước mặt những người làm chứng; những người làm chứng xác nhận chữ ký, điểm chỉ của người lập di chúc và ký vào bản di chúc. Việc lập di chúc bằng văn bản có người làm chứng phải tuân theo quy định tại Điều 631 và Điều 632 của Bộ luật này.”
Đối với di chúc bằng miệng
Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.
Vai trò của người làm chứng là gì
Như vậy, đối với cả di chúc bằng miệng hay di chúc bằng văn bản thì vai trò của người làm chứng là rất quan trọng. Người làm chứng là nhân tố chứng minh tính xác thực của di chúc, nhằm đảo bảo ý chí của người chết được truyền tải lại một cách trung thực và khách quan. Trong nhiều tình huống cụ thể, người làm chứng đóng vai trò quyết định để xác định tính hợp pháp của di chúc đó, ví dụ
Tại khoản 3, Điều 630, Bộ Luật Dân sự 2015 quy định Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.
Hay tại khoản 5 của điều này, di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ.
Trong hai tình huống kể trên, nếu không có sự hiện diện của người làm chứng thì di chúc đó sẽ bị xem là không đủ điều kiện để có hiệu lực hợp pháp.
